SEO Nedir, Nasıl Yapılır?

Search Engine Optimization

SEO Nedir?

‘Search Engine Optimization’ teriminin baş harflerinden oluşan SEO, web sitesinde arama motoru için yapılan iyileştirmeler anlamına gelmektedir. Web siteleri farklı amaçlar için yapılmış olsalar da hepsinin ortak hedefinin kendi içerikleriyle ilgili daha fazla kullanıcıya ulaşmak olduğunu söyleyebiliriz. Bu durumda en basit ifadeyle SEO’yu, web sitelerinin hedefledikleri kitleye ulaşmaları için yapılan iyileştirmeler olarak tanımlayabiliriz.

Eğer arama motorlarını hiç hesaba katmadan web sitemize daha fazla kullanıcı çekeceğini düşündüğümüz iyileştirmeler yaparsak birisinin bunu fark edeceğini garanti edemeyiz. Bu nedenle daha fazla kullanıcıya ulaşmak için arama motorlarından yararlanmamız gerekiyor.

Neden Arama Motorlarına ve Arama Motorlarından Gelecek Trafiğe Odaklanmayız?

Neden arama motorlarına odaklanmamız gerektiğini istatistiklerle anlatayım:

  • Online gezinmelerin (surf) %68’i bir arama motoru araması ile başlıyor –(BrightEdge);
  • Web sitelerinin trafiğinin %53’ü organik aramalar tarafından yönlendiriliyor –(BrightEdge);
  • Organik Google aramaları, organik sosyal medyaya göre web sitelerine 10 kat hata fazla trafik yönlendiriyor;
  • Organik arama motoru ile gelen trafik, ücretli trafiğe kıyasla 8 kat daha fazla dönüşüm yaratma gücüne sahip. Yani web sitesi için belirlediğimiz hedefler her ne ise (Satış, Form Doldurma, Linke Tıklama v.b. gibi) arama motoru ile gelen trafiğin diğer trafik kaynaklarına kıyasla bu hedefleri sağlama oranı çok daha yüksek –(Electric).

Yukarıdaki verilerden de anlayabileceğiniz gibi arama motorları web sitenize yalnızca çok sayıda ziyaretçi yönlendirmekle kalmıyor, üstüne sitenizde görmeyi istediğiniz türden nitelikli ziyaretçileri gönderiyor. Elbette bunu yapabilmesi için öncelikle arama motorlarının web sitenizdeki sayfaları uygun sözcükler ve arama terimleri ile eşleştirerek indekslemesi ve bu terimlerle ilgili aramalarda sizin sayfalarınızı sıralamanın üstlerine taşıması gerek.

Arama motorları internet ağını taramak, web sayfalarını bulmak ve indekslemek için sürekli gezinerek bilgi toplayan yazılımlar kullanırlar. ‘Web crawler’ denen bu botlar, internette kendiliğinden tarama yaparak web sayfalarını sınıflayan yazılım parçacıklarıdır. Bu yazılım parçacıkları belli sürelerle web sitelerine uğrar, içerikleri inceler ve sayfaları sınıflandırır. Bu sınıflandırmaya göre bir web sitesi belli bir arama sorgusu için birinci sıraya yükselebilirken benzer içeriğe sahip olan bir başkası aynı sorgu için sıralamaya bile giremez. Sıralamada daha yukarı çıkmak isteyen web sitesi sahipleri bu yazılımların beyninin nasıl çalıştığını anlamaya çalışırlar. Şimdi kısaca arama motorlarına özellikle de Google’a değinmenin tam zamanı. (İsterseniz burada bir mola verip Google’da İlk Sırada Çıkmak yazısına göz atabilirsiniz.)

Arama Motorlarını Anlamak ve Google

SEO ile uğraşan herkes ‘arama motorları’ terimini kullansa da hepimizin bildiği gibi aslında bir tek arama motoru var: Google. Google, çok sayıda arama motoru içinde kullanıcıların tercih ettiği bir tekele dönüşmüş durumda. 2023 yılındaki birkaç farklı istatistiğe baktığımda Google’ın payının %85 – %90 arasında olduğunu gördüm. Google’dan kalan küçük pastayı ise Bing, Baidu (Çin), Yahoo gibi arama motorları paylaşıyor. Demek oluyor ki, eğer Çin dışında bir bölgeyi hedefliyorsanız SEO ile yapmayı planladığınız iyileştirmelerin Google tarafından nasıl karşılanacağını hesap etmeniz gerekiyor. İşin doğrusu bugün SEO’cuların zamanının neredeyse tümünü Google arama motorunun algoritmasını düşünerek yaptıkları iyileştirmelere harcadıklarını söyleyebiliriz.

Google Bizden Ne Bekliyor?

Arama motorları ve elbette Google bizden daha iyi yapılandırılmış, daha anlaşılır, daha hızlı yüklenen, daha dürüst, daha güvenilir, daha iyi içeriklere yer vermemizi bekliyor. İsterseniz bunları maddeler halinde açıklayalım:

  • Daha İyi Yapılandırılmış Bir İçerik: Googlebot, sayfanızı bir kullanıcıymış gibi ziyaret eder ve her ziyaretinde sayfanızın başlığına, alt başlıklara, cümle yapınıza, noktalama işaretlerine, görsel yerleşime, meta açıklamalarına bakar. Başlık, alt başlık dağılımına ve buradaki hiyerarşik yapının düzenine göz atar. Başlık ile içerik uyumunu sorgular. Kullanılan terimlerin içeriğinizle uyumuna bakar. İçeriğinizin bilgi derinliğini algılamaya çalışır. Görsel, işitsel malzemenin sayfa içindeki kullanımını inceler. Meta açıklamalarının, özetlerin varlığını ve geçerliliğini sorgular. Karmaşık bir alt başlık yapısını, sayfa düzenini bozacak boyuttaki görselleri, tutarsız meta açıklamalarını olumsuz veriler olarak işler. Yazım kurallarına uygun, görsel malzemelerle zenginleştirilmiş, ayrıntılı açıklamalara sahip sayfalara olumlu çentik atar.
  • Daha Anlaşılır Metinler: Google sayfanızı yazım kuralları açısından inceler, noktalama işaretlerinin kasıtlı olarak veya bilmeden yanlış kullanımını cezalandırır. Yanlış büyük küçük harf kullanımı, başlık boyutlarındaki tutarsızlıklar, yazım hataları, yanlış kullanılan terimler, çok uzun başlık ve cümleler sayfanızın sıralamalarda altlara doğru gitmesine yol açar. Sürekli devrik cümle kullanırsanız, cümleleri bağlaç kullanmadan art arda sıralarsanız, noktayı virgülü unutursanız Google sayfanızın kullanıcı açısından anlaşılır olmayacağı sonucuna varabilir.
  • Daha Hızlı Yüklenen Sayfalar: Google’ın en önem verdiği konulardan birisi de sayfaların hızlıca ve doğru şekilde tarayıcıya yüklenebilmesi. Gelişen teknolojiyle birlikte kullanıcıların sayfa yüklenmesini bekleme konusunda sabrı yok denecek kadar az. Yani herkes neredeyse bağlantıya tıkladığı anda web sayfasını karşısında görmek istiyor. Artık hoş görülebilecek süreler birkaç saniyeyi geçmiyor. Eğer bir kullanıcı web sayfanızı tıkladıktan 3 saniye sonra siteniz henüz yüklenmeye başlamamışsa veya tıklamadan 5, 6 saniye sonra yükleme işlemi tamamlanmamışsa siteniz çok iyi bir içeriğe de sahip olsa Google sizi arka koltuklara yönlendirecektir.
  • Daha Güvenilir Bir Web Sitesi: Google, web sitenizin ve içeriğinizi güvenilir olup olmadığını anlamaya çalışır. Google algoritması, spam metinleri, uygunsuz vaatleri, parasal ödülleri, gizli reklamları, yasaklı konuların etrafından dolaşan açıklamaları, size fark ettirmeden arka planda çalışan kod parçacıklarını ve yasadışı faaliyetleri yakalamaya çalışır. Eğer web sitenizde gerçekte olmadığı halde böylesi bir durum sezerse sitenizi bu etiketten kurtarmanız çok zor olabilir. Bu nedenle sitenizde yasalara ve ziyaretçinin memnuniyetiyle ilgili genel kurallara uymanın yanı sıra gösterişli, abartılı, vaat veren bir dil kullanmamanız sizin yararına olacaktır.
  • Daha İyi İçerik: Google, bir web sitesinin itibarını ölçerken yalnızca kendisine güvenmez, başkalarının bu web sitesine nasıl bir gözle baktığını da anlamaya çalışır. Eğer güvenilir bulduğu web sitelerinde ilgili web sitesine yönelen bir bağlantı (link) varsa, web sitesiyle ilgili olumlu kullanıcı yorumları mevcutsa, çok sayıda kişinin bu sayfayı ziyaret ettiğini ve sayfada uzun süre zaman geçirdiğini görüyorsa bu sayfayı sıralamalarda yukarı doğru taşır. Bir kullanıcının ilgili web sitesini ziyareti sırasındaki davranışları Google’a önemli fikirler verir. Google, kullanıcı kaç dakika sitede kaldı, site içerisinde gezerken fare ile kaç kere bir düğmeyi veya bağlantıyı tıkladı, hangi videoyu ne kadar izledi, sayfayı aşağı doğru kaydırdı mı, herhangi bir formu doldurdu mu, tüm bunları göz önünde tutar.
  • Daha Fazla Backlink (Gelen Dış Bağlantı): Yukarıdaki maddeler Sayfa İçi SEO olarak adlandırılırken bu maddenin Sayfa Dışı SEO (Off-Page SEO) kapsamına girdiğini anımsatarak başlayalım. Öncelikle şunu bilmekte yarar var ki sitenize yönelmiş bağlantıların sayısını artırmak için göstereceğiniz çabayı Google fazlasıyla ödüllendirecektir. Aslında burada arama motorlarının beklediği organik bir backlink oluşumudur. Yani siz değerli bir içerik oluşturup bunu sosyal medya, email pazarlaması gibi araçlarla duyurduğunuzda -eğer içeriğiniz de ilgi çekiyorsa- sitenizdeki sayfalar daha fazla referans gösterilmeye başlar. Bu şekilde artan backlinklerin ana özelliği içerik olarak ilgili sitelerden geliyor olması ve belli bir zamana yayılarak birikmesidir. Bu nedenle eğer bu doğal oluşuma katkı sağlamak istiyorsanız, ilgili web sitelerinden ve zamana yayılmış biçimde bağlantı sağlamanın peşine düşmelisiniz. Unutmayın içeriği yakın, yüksek alan adı yetkesine (domain authority) sahip bir web sitesinden sitenize gelecek bir bağlantı onlarca spam bağlantıdan çok daha değerlidir. Buradaki en doğru yaklaşım, backlinkleri başkalarından rica ederek veya çeşitli yöntemlerle kendimizin yaratması değil, baclinklerin başka kullanıcılar tarafından doğal olarak yaratılması için dışarıda uygun bir ortamın hazırlanmasıdır. (Sitenizdeki bir yazıyı tartışmaya açmak, sitenizdeki bir içeriği çeşitli platformlarda gündeme taşımak, başka yazarlarla ortak çalışmalar yürütmek v.b. gibi)
  • SEO’nun Odağı: Özgün İçerik

    İyi bir SEO çalışmasının omurgasını sitenin teknik performansı ve içerik haritası oluşturur ancak ona hayat veren, ete kemiğe büründüren şey özgün içeriklerdir. Siz istediğiniz kadar algoritmayı doğru şekilde algılayıp sitenizde uygulayın sadece teknik perfomansınızla ziyaretçinizi sitenizde tutamazsınız. Ziyaretçilerinize sunabileceğiniz en güzel hediye değerli içeriktir. (Site sahipleri veya profesyonel pazarlama yöneticilerinin %55’i daha fazla özgün içerik yayımlamanın SEO’ya en fazla katkı sağlayan öğe olduğunu düşünüyorlar. Bu amacı sağlamak üzere web sitelerinin %73’ü içerik pazarlama için aylık 1.000.-USD’nin üstünde bütçe ayırıyor.)

    Özgün içeriği, web sitesi hiyerarşisi içinde en üst sırada düşünmekte yarar var. Daha fazla hız, içeriğiniz daha çabuk yüklenebilsin, daha iyi yapılandırılmış sayfa yapısı içeriğiniz daha doğru sınıflandırılabilsin ve ziyaretçi aradığını daha kolay bulabilsin, daha güvenilir ortam ise ziyaretçiler herhangi bir endişe taşımadan içeriğinize ulaşabilsin diye hesaba katılıyorlar. Yoksa içeriği boş veya başka sayfaların kopyası olan bir web sitesinin sayfaları yarım saniye içinde yüklense bile arama motorlarının ilgisini çekmeyecektir. Ayrıca daha fazla doğal backlink elde etmenin en kolay yolu da özgün bir içeriğe sahip olmaktır.

    Bir SEO Yanılgısı: Kendi Beyninin Yerine Arama Motorunun Beynini Koymak

    Buraya kadar arama motorlarından gelen trafiğin önemine ve bunu sağlamak için yapabileceklerimize odaklandık ancak bu aşamada bir konuya da değinmek gerekiyor. SEO’cuların yaptığı temel hatalardan birisi arama motorunu tanrılaştırmak ve web sitenizin ruhuna uygun olmasa bile yönergelere göre sayfa hazırlamaktır. İsterseniz daha kolay anlatabilmek için bu tür örnek hataları maddeler halinde sıralayalım:

    • Sözü Uzatmak: Aslında birkaç paragraf içinde anlatılabilecek ilgi çekici bir konu, SEO’cunun ‘iyi bir içerik ortalama 1200 sözcük olur’ diye düşünerek içeriği gereksiz biçimde uzatması nedeniyle son derece bıktırıcı bir hal alabilir. Bu durumda ziyaretçinizi yarım dakikada hoşnut bir şekilde uğurlamak yerine üç dakikada ama sıkılmış biçimde yolcu edersiniz. SEO açısından sınıfı geçseniz bile kullanıcı deneyimi açısından sınıfta kalırsınız.
    • Çok Terim Kullanarak İçeriği Karmaşık Hale Getirmek: SEO’cu daha çok arama terimi ile daha fazla trafiğe ulaşmak isterken içeriğinizdeki dilin doğallığı bozulabilir. Bu tür durumlarda ziyaretçi çok fazla terimi bir arada içeren ama anlaşılması güç bir metinle karşılaşır ki bu da herhalde bir kullanıcının en son isteyeceği şey olabilir. Böyle durumlarda içeriğinizi bozmak uğruna alacağınız her riskin bir bedel taşıdığını unutmayın. İkincil yararlar için ilk odağınızdan vazgeçmek yanlış bir tutum olacaktır. Bu içeriğinizde birkaç terim ile yetinmek ve başka arama sözcükleri için yeni metinler hazırlamak size daha fazla trafik getirecektir.
    • Kullanıcıyı Tıklamaya Zorlamak: Bazı SEO’cular etkileşim sayısını artırmak için ziyaretçilerini sürekli bir yerleri tıklamak zorunda bırakırlar. İçeriğin tamamına bir tıklama ile ulaşmak dururken sürekli Yeni Tıklama / Yeni Yükleme döngüsü içine sokulan ziyaretçi kısa süre içinde sıkılır ancak öğrenmek istediği bilgiye de ulaşamaz. Sayfadan çıksa harcadığı emek ziyan olacak, tıklamaya devam etse daha çok yorulacaktır. Böylesi bir sürecin sonunda ziyaretçi istediği bilgiye ulaşsa bile sitenizden memnun biçimde ayrılmaz. Eğer bunu web sitenizin geneline yayarsanız, adınız bir süre sonra klik avcısı’na çıkar ve bu etiketten de kolayına kurtulamazsınız.

    Son olarak SEO çalışması yapmayı düşünenler için bir özet çıkarmak gerekirse; ziyaretçilerin yararına odaklanmış, değerli bir içerik, güzel bir tasarım ve hızlı yanıt veren bir altyapıya sahip güvenilir bir web sitesi yarattığınızda inanın arama motorları bu çabanızı ödüllendirecektir. Bu çabaların karşılığını almanın biraz zaman alacağını ve SEO çalışmalarınızın ancak üç, dört ay sonra meyve vermeye başlayacağını da lütfen unutmayın.

    Burak Kaya hakkında 23 makale