Google Algoritması -III- (Hem izlerim, hem söverim)

Google Algoritması-3

Google algoritması ile ilgili son yazıda iğneyi biraz da kendimize batıracağım. En baştan bir açıklama yapmam gerekiyor ki bu yazı yalnızca arama motorlarını değil genel olarak sosyal medya olarak adlandırılan tüm platformları da ilgilendiriyor. Google arama motoru ve pek çok sosyal medya uygulaması kullanıcılarına öneride bulunurken bir sıralama yapıyor ve doğal olarak üst sıralarda yer alan öneriler kullanıcılar tarafından çok daha fazla ilgi görüyor. Eğer söz konusu platform bir video paylaşım uygulamasıysa en üst sırada sizin beğeneceğiniz düşünülen videolar, bir arama motoruysa web sitelerinin içinden aradığınıza en uygun olan sayfalar, fotoğraf uygulaması ise en çok beğenilen fotoğraflardan biri oluyor.

Bu sıralama mantığının temelinde uygulamayı kullanan daha önceki kullanıcıların önerilere verdiği tepkiler yatıyor: Eğer kullanıcılar bir seçeneğe daha fazla odaklanıyor, o seçenek üzerine daha çok yorum yapıp onunla daha fazla zamanlarını harcıyorsa uygulama bu seçeneğin daha değerli olduğunu düşünüyor ve onu sıralamada yükseltmeye başlıyor. Aynı şekilde ilgi çekmeyen seçenekler aşağıya düşüyor. Bu hareketlilik sürekli güncellenerek sıralamanın güncel olması sağlanıyor.

Özetlemek gerekirse, Google ve benzeri uygulamalar bizim davranışlarınıza göre karşımıza bir sıralama çıkarıyor. Aslında bu yaklaşımın her kullanıcıyı hoşnut etmesi beklenir, çünkü herkes kendi beğenisine göre bir hizmet almış oluyor. Ama kazın ayağı öyle değil, neden mi? İsterseniz biraz bu konuya kafa yoralım.

İnsanlar Beğenmedikleri Bir Şeye Neden Bu Kadar Zaman Harcar?

Pek çok kişi tanıyorum ki sinir olduğu şeyleri okuyor, yorum yapıyor, paylaşıyor. Beğenmediği yemekler üzerine konuşan, kötü bulduğu filmleri anlatan, yetersiz gördüğü siyasetçiden alıntı yapan çok fazla kişi var. Ateist bir arkadaşım var sürekli ‘Cübbeli şöyle dedi’, ‘Takkeli böyle dedi’ diye paylaşımlarda bulunuyor. Muhtemelen paylaştıkça uygulama bunun önüne daha çok benzer haber gönderiyor. Bu da Takkeli’nin İletişim Sorumlusu gibi sabahtan akşama kadar yayın yapıyor.

Bir başkası filanca arkadaşının paylaştığı fotoğraflardan şikâyet ediyor. Ancak öylesine ayrıntılar aktarıyor ki uzun süredir büyük dikkatle o kişiyi takip ettiğini anlayabiliyorum. Sabahtan akşama kadar aynı kişinin fotoğraflarına baktığından elbette uygulama da bu kişinin gönderilerine çok ilgi gösteriyor diye sürekli onu çıkarıyor karşısına. Peki burada uygulamaya kızabilir miyiz? Sizin takip etmeme, okumama, bakmama şansınız varken ısrarla okumanız uygulamanın suçu değil. Şimdi bir aşama daha ileri giderek profesyonel olarak bunu kullanan kişilere bakalım.

Bir Reklamcılık Yaklaşımı: Tepki Çekerek Gündeme Gelmek

Popüler olmak isteyen kişiler veya uyanık reklamcılar insanların sinir oldukları şeyi daha fazla gündeme getirip tartışma konusu yapmalarından ustalıkla yararlanırlar. Bu tür kişilerin ilk işleri, sinir bozacak, tartışma çıkaracak, insanların beğenmediklerini söylemek için sıraya gireceği saçma sapan şeyleri kotarıp piyasaya sürmek. Sonra da ortalık toz duman içinde kalınca uzaktan olana biteni izleyip kazançlarını hesaplamak. Eğer sözünü ettiğimiz gerçekten profesyonelce kotarılmış bir işse inanın sonuç milyonlarca tıklanma, izlenme ve yorum olabilir. Bu noktadan sonra sel halinde gelen suya karşı koymak mümkün olmaz. İsterse yorumlarda ana avrat düz gidilsin istatistikler uygulamaya talebin yüksek olduğunu bildirecek ve büyük bir çoğunluğun nefret ettiği şey (her ne ise) gece gündüz karşınıza çıkmaya başlayacak.

Sanırım burada sorgulamamız gereken uygulamadan ziyade kendi davranışlarımız. İçeriği ne olursa olsun sinemalar fazla gişe yapan filmi perdeye taşıyacak, kitapçılar en çok satan kitabı raflarında tutacak. Bizim onları düzeltmek yerine kendimize dönmemiz daha kolay bir yöntem gibi görünüyor. Şimdi size bu kısır döngüyü tersine çevirmek için atabileceğiniz yedi adımı sıralamak istiyorum.

Hem Zaman Çizelgenizi Hem Arama Motoru Algoritmasını Olumlu Yönde Etkileyecek 7 Adım

  1. Güvenilir Olmayan Kaynakları Tıklamayın, Paylaşmayın: Arama motorunda üst sırada çıksa bile bilginin kaynağını yanıltıcı buluyorsanız o seçeneğe tıklamayarak onun alt sıralara düşmesine yardımcı olabilirsiniz.
  2. Yoz Kültür ve Cehaletin Yayıncısı Olmayın: Bir görüşün yanlış olduğunu kanıtlamak için karşı görüşe ait gönderiler paylaşıp altına eleştirel yorum yazmak yerine kendi görüşünüzü destekleyen gönderiler paylaşıp karşı tarafa ilişkin eleştirileri yorum olarak yazarak desteklediğiniz görüşe katkı sağlayabilirsiniz.
  3. Olumlu Düşüncelerinizi Paylaşın: Eleştirdiğimiz şeyler hakkında değil desteklediklerimiz hakkında yazıp, paylaşırsanız zararlı bulduğunuz içeriği cezalandırmış, beğendiklerinizi ödüllendirmiş olursunuz.
  4. Sizi Rahatsız Eden Paylaşımlara Yorum Yazmayın: Pek çok uygulama yorum yaptığınız gönderileri sizin arkadaş çevrenize de açarak yaygınlaşmasını sağlar. Bu nedenle yaygınlaşmasını istemediğiniz gönderilere yorum yapmayarak onların etkileşim sayılarının artmamasını sağlayabilirsiniz.
  5. Takipçi Listenizde Paylaşımlarını Görmek İstemediğiniz Kimseyi Tutmayın: Uygulamalar çoğu durumda karşı tarafın bilgisi olmadan, onları takibi bırakmanıza olanak tanır. Söz konusu kişi babanız bile olsa onu üzmeden takipten vazgeçebilirsiniz.
  6. Tıklamaya Yönlendiren Başlıklara / Uygulamalara Prim Vermeyin: Eğer bir başlığın sizin ilginizi çekmek üzere tasarlandığını düşünüyorsanız muhtemelen bu tahmininiz doğru çıkar ve tıkladığınız yerde aradığınız bilgiye ulaşamazsınız. Bu nedenle bu tür durumlarda bir başka seçeneğe yönelmeniz kendi zamanınız açısından daha akıllıca olacaktır. Eğer girdiğiniz bir sayfa / uygulama aradığınız ilgiye ulaşmak için sizden sürekli yeni bir tıklama istiyor veya lafı uzatarak sizi sayfanın alt taraflarına gitmek zorunda bırakıyorsa bir daha bu alan adına ait sayfalara / uygulamalara girmemeye özen gösterin.
  7. Şikâyet Etmekten Korkmayın: Yasalara, etik kurallara veya ilgili uygulamanın ilkelerine uygun olmayan paylaşımları -eğer böyle bir olanak varsa- şikâyet edin. Sonucun takipçisi olun.

Diğer Yazılar
Google Algoritması -I- (Art Nİyet)
Google Algoritması -II- (Eskişehir)

Burak Kaya hakkında 23 makale